Michaëlzondag
Michaëlzondag in Deil
24-09-2013 10:49
DEIL – Op de bovenstaande prent is de kerk in Deil te zien. De kerk heette vroeger de Michaëlskerk en was gewijd aan aartsengel Michael. Op 29 september wordt wereldwijd de naamdag gevierd van deze Michael. Rond die datum was er vroeger kermis in Deil en bakte de bakker Michaelskoeken.
In de dienst op 29 september wordt stilgestaan bij een tekst uit het boek Openbaring, waar gesproken wordt over deze Michael. Ook de Kinderkerkclub besteedt aandacht hieraan en de jeugdclub van de kerk zal na de dienst Michaëlskoeken verkopen voor hun project in Moldavië.
De dienst begint om 10.00 uur.
Informatiebord in Deil geplaatst
Op 17 april 2012 werd het informatiebord bij de kerk in Deil geplaatst. Daarmee werd het zonnewijzerproject in Deil afgesloten. Hieronder volgt een impressie.
Michaëlsdag 29 sept. 2011 in Deil groot succes!
De zon werkte van harte mee om duidelijk te laten zien dat op 29 september (de naamdag van aartsengel Michaël) de schaduw van de schaduwwerper van de zonnewijzer op de kerk in Deil over de datumlijn op die zonnewijzer schuift. Dit jaar (in 2011) werd een oude traditie in ere hersteld: er werd in Deil weer feest gevierd op Michaëlsdag. Leerlingen van de Lokhorstschool voerden een toneelstuk op en er werden Michaëlsbroden gegeten. Die waren gebakken door leerlingen van de Lingeborgh in Geldermalsen.
Leerlingen van de Lokhorstschool voerden een toneelstuk op en er werden Michaëlsbroden gegeten. Die waren gebakken door leerlingen van de Lingeborgh in Geldermalsen.
Zonnewijzer Deil feestelijk onthuld!
Op 27 mei 2011 is de zonnewijzer in Deil feestelijk onthuld door ontwerpster Astrid van der Werff en Karine van Drunen, contactpersoon voor Deil. De heer Bolt van Rabobank West Betuwe, de hoofdsponsor, was helaas door ziekte verhinderd de onthulling te verrichten. Na een welkom door Karine en Peter van der Veer (Kerkrentmeester) liet Astrid zien hoe de zonnewijzer tot stand is gekomen. Ze lichtte wel wat tipjes van de sluier op, maar pas na haar presentatie trok ze buiten onder tromgeroffel samen met Karine de doeken weg. Zie: http://www.youtube.com/watch?v=uf7Xk7qzo1k De ongeveer 50 genodigden waren vol bewondering! U kunt de zonnewijzer zien aan de zijgevel van de Protestante Kerk aan de Deilsedijk (nr. 25) in Deil. In de kerk is een folder met uitleg beschikbaar. Hopelijk zal er na de zomer een informatiebord in de buurt van de zonnewijzer worden geplaatst. Zie ook: http://www.nieuwsbladgeldermalsen.nl/page/Plaatsnamen/Deil/Zonnewijzer-Deil-feestelijk-onthuld.720581.news
Historische commissie Winterwerk 2011
Sint Michielsdag op 29 september. Als je door de Kerkstoep loopt en iets omhoog naar de muur van de kerk kijkt, zie je een zonnewijzer uitgehouwen in een hardstenen plaat. Als je goed naar de zonnewijzer kijkt, zie je boven de uurlijnen het jaartal MMXI (2011) en de naam MIKAEL. Verder zie je een boek, vleugels, een zon, een zwaard en een weegschaal. Dit zijn stuk voor stuk attributen van, symbolen voor, de aartsengel Michaël, die de naamgever en patroonheilige was van de Romaanse kerk uit de 12e eeuw: de Michaëlskerk te Deyle.
De naam Michaël betekent ‘wie is als God’, ofwel ‘wie denkt dat hij een God is?’ In het Oude en Nieuwe Testament wordt Michaël meermalen genoemd en volgens oeroude joodse en christelijke traditie is hij de aanvoerder van de hemelse legers in de strijd tegen het kwaad, vaak voorgesteld als de draak die te vuur en te zwaard betreden diende te worden. Michaël is eeuwenlang bijzonder populair geweest in de hele christenheid in Oost en West; er zijn vele verhalen en legenden over hem bekend en er zijn talloze plaatsen en kerken naar hem vernoemd (bv. St. Michielsgestel). Zijn feestdag werd en wordt nog steeds op vele plaatsen in de wereld gevierd bij de overgang van zomer naar herfst op 29 september. In vroeger tijden werden in onze streken dan oogstfeesten gevierd en Michaëlsmarkten en kermissen gehouden. Zo ook eeuwenlang in het dorp Deil.
De gloednieuwe zonnewijzer wijst ons dus op een oude traditie in Deil, waar in het verleden de hele gemeenschap aan deelnam. Kunnen wij in deze tijd Michielsdag in ere herstellen en opnieuw de 29ste september, als de schaduwwerper van de zonnewijzer over de datumlijn heengaat, tot een bijzondere dag voor Deil maken? Ja, er is een plan ontstaan om deze dag te vieren en de school doet mee en de kerk ook!
De kerk zal op de zondag vóór 29 september in de kerkdienst extra aandacht besteden aan Sint Michaël en ook de Kindernevendienst gaat dan haar programma op dit bijzondere thema afstemmen.
Nog enkele wetenswaardigheden:
‘Als de eikels vallen vóór Sint Michiel, dan snijdt de winter door lijf en ziel’
‘Brengt Michiel veel eikels mee, ligt het land rond Kerst met sneeuw’
De tekst van de negro-spiritual “Michael, row the boat ashore, allelujah!” gaat terug naar de oude traditie dat Michaël de zielen van de overledenen stond op te wachten om ze naar de veilige haven ‘aan de overkant’ te brengen.
Tot in de 20e eeuw was er aandacht voor St. Michaël in Deil. Mevr. “tante Annie” van der Veen verkocht op 29 september altijd St. Michaëlkoeken, een soort bolussen. Haar vader was bakker en de grootvader van bakker Ton van der Veen uit Deil.
De Historische Commissie kerk Deil/Enspijk
Zonnewijzer tijdens Oranjefeest Deil 30-04-2011
Tijdens de Oranjefeesten in Deil was deze mooie zonnewijzer te bewonderen. Gemaakt door Koos van der Eijk, lid van de Historische Commissie van de kerk en enthousiast lid van de werkgroep Deil. Binnenkort zal de echte zonnewijzer aan de Kerk te bewonderen zijn!
Historische commissie Winterwerk 2010
Heeft u er wel eens bij stil gestaan hoeveel u naar de tijd keek? Hoewel de tijd niet zichtbaar is, proberen we hem te vangen. Al eeuwen proberen we aan te geven hoe laat het is. De zonnewijzer en zandloper werden in vroeger tijden het meest gebruikt. De oudst bekende zonnewijzer in Nederland hangt in Utrecht aan een muur van de Jacobikerk, 1463 is het jaartal dat erop vermeld staat.
Al heel lang voor onze jaartelling bestonden zonnewijzers in de oude beschavingen van Rome, Egypte, Griekenland, enz. Deze hadden soms een enorme omvang, zoals bijvoorbeeld het ‘Horlogium van Augustus’. Bij Rome langs de rivier de Tiber op het Marsveld, werd naast het Ara Pacis (altaar van de vrede) op een terrein van 160 bij 75 meter een zonnewijzer geplaatst. De gnonom (naald) was een 30 meter hoge obelisk. De Romeinse keizer Augustus had deze uit Heliopolis (Egypte) over laten komen en is waarschijnlijk de grootste zonnewijzer die ooit gemaakt is. In het jaar 9 na Chr. werd deze zonnewijzer ingewijd. De schaduw van de bol die boven op de naald geplaatst was, reikte op 23 september (de verjaardag van Augustus) tot aan het midden van de Ara Pacis.
Maar nu in Deil. Heeft er ooit een zonnewijzer op de kerk in Deil gestaan? Dat was de vraag van de leden van de Stichting Zonnewijzerroute Geldermalsen aan de Historische Commissie. Er is geen aanwijzing dat er vroeger een zonnewijzer aan de kerk of toren heeft gezeten, is het antwoord.
Astrid van der Werff heeft enkele jaren geleden een zonnewijzer op haar huis aan de LIngedijk in Tricht geschilderd. Het Nieuwsblad Geldermalsen vroeg om ideeën van blijvende aard. Het idee is toen geboren om in elk kerkdorp van de gemeente Geldermalsen, een zonnewijzer te plaatsen. Daaraan gekoppeld kan dan bijvoorbeeld een wandel/fiets/skeelerroute worden uitgezet. Afgelopen voorjaar is er hier in het Duifhuis een presentatie over gegeven en besproken. De vraag waar de zonnewijzer zijn beste plaats in Deil heeft, was daar al snel beantwoord, namelijk de kerk! De commissie hecht er waarde aan met de zonnewijzer iets uit te drukken, want Deil heeft een rijke historie! Dit biedt dan ook tal van mogelijkheden. Eén punt vond de commissie ook heel belangrijk, namelijk een historische datum. Zonder dat veel mensen dit weten, hebben we zo’n datum in Deil! Dit is namelijk 29 september. De kerk van Deil is gewijd aan de Heilige Michaël, één van de aartsengelen, en 29 september is zijn naamdag. Ook de Deilse kermis was aan deze dag gekoppeld, de dag van “deze boodschapper der allerhoogste”, zo laat Ds. Römer (predikant in Deil van 1840 tot 1886) weten in de Gelderse Almanak van 1853. Dus dat komt goed.
Alleen werk aan de winkel voor de Zonnewijzercommissie, want het kerkgebouw is eigen aan de kerkelijke gemeente, de toren was vroeger eigen aan de Polder van Deil en nu is de Gemeente Geldermalsen eigenaar van dit Rijksmonument. Dus overleggen met kerkrentmeesters, gemeente Geldermalsen en de diverse monumentencommissies die hier over gaan. Welke materialen gaan we gebruiken, welke vorm of ontwerp, en wat wordt de plaats, komt hij aan het kerkgebouw of aan de toren.
Allemaal vragen welke aan de orde komen. Tot nu toe is iedereen positief en kan begonnen worden met het ontwerpen van enkele zonnewijzers. Deze ontwerpen wil men in bredere kring bespreken. Rabobank West Betuwe is sponsor van deze zonnewijzer en hiermee is dan ook al een belangrijke stap gezet voor het realiseren ervan. Met het ontwikkelen en plaatsen van een zonnewijzer in Deil wordt historie geschreven!
En…… Tijd, het is soms maar Even!
Koos van der Eijk, historische commissie kerk Deil/Enspijk
Jaarmarkt Deil 21 augustus 2010
De Zonnewijzerroute Geldermalsen heeft op 21 augustus 2010 een kraampje op de Jaarmarkt in Deil. Van 14.00u. – 17.00u. kunt u ons vinden in de Deilse speeltuin. Met een maquette van de kerk waarop wij een zonnewijzer hopen te realiseren (met dank aan de jaarmarktcommissie van de Protestantse Kerk in Deil).
Kunstmanifestatie Deil 6 juni 2010
Tijdens de Kunstmanifestatie in Deil heeft de Zonnewijzerroute Geldermalsen een stand, waarin we onze plannen presenteren. De opening van de manifestatie is om 12.45 uur in speeltuin Jeugdland met sambaband Los Bandos. U bent van harte welkom bij de stand van de Zonnewijzerroute aan de Krooiweg 6 in Deil van 13.00 uur tot 17.00 uur. Om 13.15 uur bouwt de Zonnewijzerkring Nederland een tijdelijke ‘levende’ zonnewijzer, die u uit kunt proberen door zelf voor schaduwwerper te spelen. In een tent is een doorlopende beamerpresentatie over zonnewijzers. Kinderen (en volwassenen!) kunnen, onder begeleiding, een zonnewijzer maken van karton.
Er is een informatiekraam van de Zonnewijzerroute Geldermalsen waar we uitleg geven over onze plannen. U kunt daar ook met al uw vragen over zonnewijzers terecht bij leden van de Zonnewijzerkring Nederland. Zij weten alles over de werking, de soorten, de berekening, de geschiedenis enz. Bovendien zullen er mooie, bijzondere en historisch waardevolle zonnewijzers te zien zijn. Onder meer een zonnewijzer van vóór de 18e eeuw, afkomstig van een van de kastelen uit de gemeente Geldermalsen.
Informatie-avond 10 maart 2010
Op 10 maart 2010 heeft contactpersoon Karine van Drunen een informatieavond voor de inwoners van Deil en andere belangstellenden georganiseerd in ’t Duifhuis in Deil. Tijdens de informatieavond over de Zonnewijzerroute in het dorpshuis van Deil op 10 maart jl. bleek dat de aanwezigen een zonnewijzer in Deil van harte verwelkomen. Ze deden enthousiast mee aan een zonnewijzerquiz met vragen over Deil, de zonnewijzerroute en natuurlijk ook over zonnewijzers.
Hans van Gelderen won de eerste prijs (een zonnewijzerglas) met maar liefst 8 van de 10 punten! De 2 tweede prijzen (setjes zonnewijzerkaarten) waren voor Peter de Rooy en mevrouw Van Gelderen. De 3 derde prijzen (bouwplaten van zonnewijzers) gingen naar Koos van der Eyk, C.N. Koster en Ted van Rijnsoever.
Uitgedaagd door gastvrouw Karine van Drunen en geïnspireerd door de presentatie van Astrid van der Werff bedachten de Deilenaren ter plekke diverse mogelijke locaties voor een zonnewijzer. De plek die de Stichting Zonnewijzerroute Geldermalsen zelf in gedachten had, aan of bij de kerk aan de Lingedijk, viel bij hen ook in goede aarde. Het is belangrijk dat het een locatie is die openbaar toegankelijk is en een beetje ‘in de loop’ ligt.